44 tydzień roku (do końca pozostało 8 tygodni)
Alina Otter
Każdy tydzień w historii niesie ze sobą fascynujące wydarzenia – od wielkich odkryć, przez ważne decyzje polityczne, aż po chwile, które zmieniły losy Polski i świata. Zapraszamy do przeglądu najważniejszych wydarzeń, które miały miejsce w dniach od 3 do 9 listopada.
3 listopada
1443 – Wojska króla Polski i Węgier Władysława III pokonały Turków w bitwie pod Aleksinacem w Serbii, pierwsze starcie jego krucjaty przeciwko Turcji.
1771 – Król Stanisław August Poniatowski został porwany w Warszawie przez konfederatów barskich; po kilku godzinach odzyskał wolność. Kazimierz Pułaski uciekł do Ameryki, a główni sprawcy zostali skazani przez sąd sejmowy.
1936 – Rozpoczęła się emisja pierwszej polskiej powieści radiowej „Dni powszednie państwa Kowalskich” Marii Kuncewiczowej.
1946 – Ukazał się pierwszy numer tygodnika ilustrowanego „Stolica”.
1984 – W Warszawie odbył się pogrzeb ks. Jerzego Popiełuszki, zamordowanego przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa.
2014 – W Nowym Jorku otwarto wieżowiec 1 World Trade Center, zbudowany w miejscu bliźniaczych wież WTC zniszczonych w wyniku zamachu terrorystycznego z 11 września 2001 r.
4 listopada
1790 – Założono Cmentarz Powązkowski w Warszawie, obecnie jedną z najstarszych polskich nekropolii.
1844 – We Lwowie uroczyście otwarto Akademię Techniczną, uczelnię, z której w 1920 r. powstała Politechnika.
1922 – Brytyjski archeolog Howard Carter odkrył grobowiec faraona Tutanchamona, jedno z najważniejszych odkryć archeologicznych w historii.
1950 – Podpisano Europejską Konwencję Praw Człowieka.
1956 – Inauguracja działalności Wrocławskiego Teatru Pantomimy.
1988 – Premier Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher spotkała się w Polsce z Lechem Wałęsą i działaczami opozycji.
5 listopada
1414 – W Konstancji rozpoczął się sobór (1414–1418), który zakończył tzw. wielką schizmę zachodnią. Reprezentujący Polskę i Litwę Paweł Włodkowic, rektor Akademii Krakowskiej, przedstawił pogląd, że wszystkie narody mają prawo do życia w pokoju na swoich ziemiach.
1830 – Fryderyk Chopin wyjechał z Kalisza do Drezna, a następnie do Monachium i Paryża, nigdy nie powrócił do Polski.
1901 – Odbył się koncert inauguracyjny w nowo otwartej Filharmonii Warszawskiej, poprowadzony przez Emila Młynarskiego, z występem Ignacego Paderewskiego; rozpoczęto pierwszą stałą orkiestrę symfoniczną w Warszawie.
1906 – W Paryżu na Sorbonie Maria Skłodowska-Curie wygłosiła pierwszy wykład z fizyki; była pierwszą kobietą profesorem tej prestiżowej uczelni.
1916 – W Warszawie i Lublinie ogłoszono Akt 5 listopada, manifest cesarzy Austrii i Niemiec o utworzeniu Królestwa Polskiego.
1951 – Rozpoczęto produkcję samochodu M-20 „Warszawa” w Fabryce Samochodów Osobowych na Żeraniu.
1956 – Otwarcie Centrum Nauki Kopernik w Warszawie.
1967 – Premiera serialu animowanego dla dzieci „Rozbójnik Rumcajs”.
1985 – Pierwsza w Polsce udana transplantacja serca wykonana przez prof. Zbigniewa Religę w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu.
1987 – Janina i Zbigniew Porczyńscy przekazali Muzeum Archidiecezji Warszawskiej kolekcję ponad 400 obrazów.
2010 – Otwarto Centrum Nauki Kopernik w Warszawie.
6 listopada
1657 – W Bydgoszczy zawarto umowę o przymierzu wieczystym między elektorem brandenburskim Fryderykiem Wilhelmem a Polską; potwierdzono traktat z Welawy, znoszący zależność lenną Prus Książęcych od Polski.
1946 – Polska została członkiem UNESCO.
1948 – W Gdańsku zwodowano pierwszy po wojnie statek – rudowęglowiec „Sołdek”.
1950 – Pierwszy występ Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze” w Warszawie.
7 listopada
1602 – Papież Klemens VIII ogłosił świętym królewicza Kazimierza Jagiellończyka.
1806 – Wybuch powstania wielkopolskiego przeciw Prusakom; generał Jan Henryk Dąbrowski i Józef Wybicki przejęli władzę w Poznaniu.
1867 – W Warszawie urodziła się Maria Skłodowska-Curie, jedyna kobieta nagrodzona dwoma Nagrodami Nobla.
1911 – Maria Skłodowska-Curie została laureatką Nagrody Nobla w dziedzinie chemii za odkrycie polonu i radu.
1914 – W Warszawie otwarto Dom Towarowy Braci Jabłkowskich, najnowocześniejszy obiekt handlowy w mieście.
1917 – W Piotrogrodzie wybuchła rewolucja październikowa; bolszewicy pod wodzą Lenina i Trockiego obalili Rząd Tymczasowy.
1922 – Papież Pius XI mianował ks. Augusta Hlonda administratorem apostolskim w Katowicach.
1951 – Rozpoczęto seryjną produkcję ciężarówki FSC Lublin-51.
1957 – W NRD zaprezentowano model samochodu osobowego Trabant.
8 listopada
1253 – Papież Innocenty IV kanonizował biskupa Stanisława ze Szczepanowa.
1412 – W Zagrzebiu podpisano dokument, na mocy którego król Węgier i Niemiec Zygmunt Luksemburczyk otrzymał od króla polskiego Władysława II Jagiełły pożyczkę, a trzynaście miast spiskich pozostało przy Polsce do XVIII w.
1864 – Car Aleksander II podpisał ukaz o kasacie klasztorów w Królestwie Polskim; zlikwidowano 109 klasztorów.
1774 – Rozpoczęła się publikacja Gazety Warszawskiej przez ks. Stefana Łuskinę.
1887 – Emil Berliner opatentował w USA gramofon.
1928 – Plac Saski w Warszawie przemianowano na plac marszałka Józefa Piłsudskiego. Plac w 1939 r. nazwany został przez Niemców Adolf Hitler Platz, a w 1945 r. przez komunistów – pl. Zwycięstwa. W 1990 r. powrócił do nazwy z 1928 r
1933 – Rozpoczęła działalność Polska Akademia Literatury.
1948 – Powołano Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze” pod kierownictwem prof. Tadeusza Sygietyńskiego.
1956 – Rozpoczęcie prac Komisji Wspólnej Episkopatu i Rządu, zajmującej się sprawami religijnymi i administracyjnymi Kościoła w Polsce.
9 listopada
1932 – Prymas Polski kard. August Hlond odznaczony Orderem Orła Białego.
1939 – W Warszawie założono Tajną Armię Polską.
1958 – Ukazało się premierowe wydanie „Telewizyjnego Kuriera Warszawskiego”.
1990 – Ustawa o przejęciu przez Skarb Państwa majątku byłej PZPR.
2000 – Sejm uchwalił ustawę o repatriacji Polaków na Wschodzie.
2007 – W Warszawie odbyły się uroczystości ku czci ofiar zbrodni katyńskiej, odczytano nazwiska ok. 14 tys. polskich jeńców zamordowanych przez NKWD w 1940 r.
1989 – Upadek muru berlińskiego, symboliczny koniec zimnej wojny i przemian demokratycznych w Europie Środkowo-Wschodniej.
Te wydarzenia pokazują, jak bogata i różnorodna jest historia Polski – od średniowiecznych bitew, przez dokonania naukowe i kulturalne, aż po współczesne przemiany polityczne. Dla Polonii w Estonii stanowią one inspirację do pielęgnowania własnej tożsamości, pamięci o przodkach i aktywnego udziału w życiu kulturalnym oraz edukacyjnym, by tradycje i wartości polskie mogły żyć i rozwijać się także poza granicami kraju.
♦
